Osmanlıca Hat Yazı Çeşitleri Divanî
Divanî hattı, İran'da resmi yazışmalarda kullanılan Ta'lik yazının Osmanlı'ya gelip değişiklik göstererek kendine has bir biçim alması ile ortaya çıkmıştır. Divanî, Osmanlı'da resmi yazışmalarda kullanılan harekesiz bir yazı halini almıştır. Harekeli kullanımına ise Celî Divanî denmiştir. Bu iki yazı türü de Türklerin öz icadıdır.
Antlaşmalar, fermanlar, name, ahidname, sebebi tahrir hükümleri, mühime, şikayet ve ahkam defterleri gibi divan-ı hümayunda tutulan kayıtlar divani hat ile yazılmaktaydı. Şeri mahkemelerde de Talik ile beraber kullanılırdı. Ayrıca mülk name, menşur, tımar rütbesi veya makamı gibi önemli kişilere verilen beratlar ve name ve ahid name’i hümayunlar, celi divani ile yazılmaktaydı. Sadece sarayda kullanıldığı için dışarıda kullanılması yasaklanmıştır.
Divani hat özellikleri
Hareketliliğini Tevki’den, duruşunu Talik’ten almış gibidir. Divani yazının celi divani çeşidi de bulunmaktadır. Divani yazı ile celi Divani arasında şu farklar bulunmaktadır. Divani yazıda hareke ve tezyini işaretler bulunmamasına rağmen, celi divan, yazıda hareke ve tezyini işaretler bulunmaktadır. Celi divani geniş ağızlı kalemle yazılır.
Celi divanide kelimeler yer yer istiflenmiş ve harf araları hareke ve diğer tezyini öğeler ve küçük noktacıklar ile doldurulduğu bilinmektedir. Divani istifsiz, satır halinde yazılmasına karşı, celi divani yazı istifli ve girift yazılmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuzu yazınız...